دتکتور گاز
نشت گاز، پروسه ای است که می تواند در محیط های صنعتی و غیر صنعتی اتفاق بیفتد. این گازها اصولا سمی بوده و در صورت تماس با حرارت به راحتی دچار اشتعال می شوند. علاوه بر آن می توانند افراد مختلف به خصوص سالمندان و کودکان را مسموم کنند. پس تشخیص دیر هنگام نشتی آنها می تواند خطرات و البته خسارات زیادی را به دنبال داشته باشد. برای شناسایی زودهنگام این موارد، باید از وسیله ای به نام دتکتور گاز استفاده کرد. این آشکار ساز می تواند تکمیل کننده سیستم اعلام حریق باشد. در ادامه جزئیات بیشتری را درباره این سازه شرح می دهیم.
دتکتور گاز اعلام حریق چیست؟
بر اساس بررسی های انجام شده دتکتور گاز اعلام حریق وسیله ای است که می تواند وجود گازهای سمی و قابل اشتعال را در فضا شناسایی کند. زمانی که این پروسه اتفاق بیفتد، دتکتور گاز اعلانی را به سیستم اصلی ارسال می کند. پس از آن پنل اصلی با بررسی داده های دریافتی هشدار های صوتی و تصویری را فعال کرده، و افراد را از وجود خطر آگاه می کند. بهتر است دتکتوری را تهیه کنید که تمام تاييديه های لازم را از سازمان های مربوطه داشته باشد.
ساختار دتکتور گاز
دتکتور گاز اعلام حریق اجرای اجزای گوناگونی است. کمبود یا خرابی هر یک از این قطعات می تواند موجب نقص یا عدم کارکرد دستگاه شود. شناسایی اجزای مختلف این محصول و دانستن کارایی آنها به شما کمک می کند تا در هنگام خرابی این سازه آن را راحت تر تعمیر کنید.
سنسور، اولین و مهم ترین بخش در دتکتور دودی است. این قطعه مسئولیت شناسایی و جمع آوری گاز های سمی را به دوش می کشد. در بخش بیرونی این اجزا، شما شاهد بدنه سنسور خواهید بود. منظور از بدنه یک پوشش اضافه است که دور تا دور سنسورها را احاطه کرده است. این بخش می تواند از جنس پلاستیک سفت یا استیل باشد.
البته پوشش اضافه فقط سنسور ها را شامل نمی شود. بلکه دتکتور گازی خود شامل یک عایق جداگانه دیگر است که به آن هاوزینگ نیز می گویند. پس از این اجزا نوبت به بررسی اقلامی مثل نمایشگر و ورودی کابل می رسد. کارایی نمایشگر واضح است. این قطعه داده هایی را که دتکتور در طول آنالیز خود بدست می آورد را به شکل واضح تری به تصویر می کشد. ورودی کابل نیز مسئول رد و بدل کردن اطلاعات و فرمان ها میان دتکتور و پنل مرکزی است.
کاربرد دتکتور گاز
با کمی بررسی به این نتیجه رسیده ایم که بیشترین بهره گیری از دتکتور گاز در مکان هایی مثل آشپزخانه، شوفاژخانه و موتورخانه انجام می شود. چرا که در این موقعیت ها احتمال خاموش شدن ناگهانی شعله ها و پخش گاز سمی در هوا وجود دارد. شوفاژ ها و موتور ها نیز به دلایل متعدد از جمله اتصال غیر اصولی قطعات و شکستگی لوله ها می توانند موجب نشتی گاز شوند. بنابراین نصب دتکتور گاز اعلام حریق در این اماکن نمی تواند خالی از لطف باشد.
افزون بر این این وسیله می تواند از جان و سرمایه نیروی انسانی محافظت کند. همچنین بهره گیری و نصب دتکتور گازی در محیط های صنعتی که احتمال نشتی گاز هایی مثل ال پی جی، هیدروژن، آمونیاک و استلن در آنها وجود دارد نیز متداول است. در ادامه سایر اماکنی را ذکر می کنیم که استفاده از این نوع آشکارساز در آنها رواج دارد.
- استخرها
- آزمایشگاه ها و سایر صنایع شیمیایی
- آشپزخانه های صنعتی
- تونل های زیر زمینی
- پارکینگ ها
انواع دتکتور گاز
دتکتور ها می توانند بر اساس معیار های مختلفی دسته بندی شوند. نحوه استفاده از دستگاه، اولین و مهمترین معیاری است که آشکار ساز را در دو گروه ثابت و پرتابل قرار می دهد. دتکتور های ثابت در مکان های مختلف نصب شده و پس از جایگذاری امکان تغییر جهت یا جا به جایی را ندارند. در واقع آنها به شکل دائمی در یک موقعیت خاص قرار می گیرند. این در حالی است که دتکتور گاز اعلام حریق پرتابل به صورت دستی طراحی شده است. پس افراد می توانند آن را به راحتی حمل کرده و از آن در اماکن تجاری و غیر تجاری مختلف بهره ببرند.
پارامتر بعدی نوع گازی است که دستگاه می تواند شناسایی کند. می دانید که یک نوع خاص از این مواد خود می تواند دارای انواع مختلفی باشد. این در حالی است که غبار هایی که توسط دتکتور گاز اعلام حریق شناسایی می شوند در سه گروه گاز اکسیژن، گاز سمی و گاز سوختنی و انفجار قرار می گیرند. به طبع آشکار ساز هایی طراحی و ساخته شده اند که هر یک تنها برای بررسی یک گزینه از میان عناوین نام برده مناسب هستند. آخرین تقسیم بندی که آن را به دتکتور های دودی نسبت داده اند آشکار ساز گاز شهری و صنعتی است.
نمونه شهری این محصولات گاز هایی را شناسایی و شرح می دهد که احتمال نشتی آنها در خانه ها و محیط های غیر صنعتی بیشتر است. برخی کارشناسان آن را با عنوان آشکار ساز گاز طبیعی نیز می شناسند. متان، هیدروکربن و در کل گاز خانگی، اصلی ترین چیزی است که این دستگاه آن را شناسایی می کند. این در حالی است که دتکتور های محیط های صنعتی گاز ها و بخار های سمی را بررسی می کنند که می توانند بر سلامت انسان بسیار اثر گذار باشند.
سنسور های دتکتور گاز
یک دتکتور گازی با توجه به ساختاری که دارد می تواند چندین سنسور مختلف را در خود جای دهد. بدیهی است هر چه تعداد این موارد بیشتر باشد دستگاه نامبرده دارای قدرت بیشتری برای تشخیص انواع گاز است. در ادامه تعدادی از این سنسور ها را ذکر کرده و آنها را شرح می دهیم.
- سنسور نیمه هادی: این بخش از یک قطعه کوچک با جنس روی ساخته شده است که بر روی گاز CO2 حساس است.
- سنسور الکتروشیمیایی: این مورد حاوی 3 الکترود مستقل است که مقدار یون موجود در یک گاز را تعیین می کند.
- سنسور مادون قرمز: سنسور نام برده با کمک تکنولوژی مادون قرمز کار می کند. در این حالت اگر اشعه دریافتی از دستگاه دارای غبار اضافه باشد و تاریک شود، وجود گاز سمی تشخیص داده می شود.
- سنسور کاتالیستی: این سنسور حاوی یک عدد کویل پلاتینی است. اگر این کویل با گاز های سمی برخورد پیدا کند اکسید می شود. در این موقعیت مقدار مقاومت کویل افزایش یافته و وجود گاز سمی تشخیص داده می شود.
نحوه کار با دتکتور گاز اعلام حریق
دتکتور گاز اعلام حریق دارای تعدادی سنسور است که با کمک آنها وجود امواج الکتروشیمیایی، مافوق صوت و نیمه هادی را شناسایی می کند. وجود هر یک از عناوین نام برده می تواند نشانه غلظت شدید هوا یا همان نشت گاز باشد. لازم به ذکر است که این شناسایی با کمک امواج مادون قرمز انجام می شود. دتکتور گاز، دارای یک درجه بندی خاص از مقدار غلظت نرمال هوا است. داده های بدست آمده از سمت این دستگاه دائما با مقدار استاندارد مقایسه شده، و در صورت بیشتر بودن غلظت از حد استاندارد، اعلان هشدار فعال می شود. ناگفته نماند که اگر مقدار گاز سمی موجود در محیط در زمان اندکی کاهش پیدا کند و دیگر خطری نداشته باشد دتکتور به صورت خودکار خاموش می شود.
مزایای دتکتور گاز اعلام حریق
واضح است که اولین و مهم ترین مزیت دتکتور های گازی اعلام حريق، شناسایی به موقع خطر و حفظ جان و مال است.در نتیجه احتمال هرگونه مسمومیت یا انفجار کاهش یافته و هوای موجود در محیط با شفافیت بیشتری رو به رو می شود. اگر هر یک از مزایای این قطعه به درستی نقش آفریتی کنند عملیات اطفای حریق نیز آسان تر انجام می شود چرا که آتش در این موقعیت در مراحل ابتدایی رشد خود است.
زمانی که حریق کوچک است عملیات اطفا تیز با سرعت و دقت بیشتری انجام می شود. البته بستگی دارد که چه نوع تجهیزاتی را در اختیار داشته باشید. تجهیزات دستی اقلامی مثل کپسول های آتش نشانی، شلنگ ها و چراغ قوه ها را تشکیل می دهند. این در حالی است که تجهیزات هوشمند را سیستم های خاموش کننده جدید تشکیل می دهد.
بر اساس بررسی های انجام شده، سیستم کفس امروزه بیشترین کارایی را به خود اختصاص می دهد چرا که دارای تکنولوژی بروز تر و عملکرد کارآمد تری است. این سامانه دو عنصر ماده خاموش کننده اثر گذار و ماشین های مکانیکی را به صورت یکجا در خود جای داده است. در نتیجه می تواند حریق های بزرگی را در زمان اندکی به خاموشی بکشاند. این تکنولوژی قادر است فوم را (نوعی خاموش کننده) به سمت مرکز آتش نشانه گیری و پرتاب کند.
تنظیم درصد ترکیبات ماده خاموش کننده، تامین خودکار آب، بررسی محیط وقوع حادثه و … از جمله امکانات این سازه هستند. واضح است که با وجود این موارد طراحی، تولید و بهره گیری از سامانه CAFS کار هر کسی نیست. چرا که در این حین شما به نیروی انسانی کارآمد، تکنولوژی پیشرفته و بودجه زیادی نیازمند خواهید بود. مجموعه بزرگ کفسیران تنها واحدی است که با داشتن ویژگی های فوق سیستم کفس را در ایران بومی سازی کرده است.
نکات نصب دتکتور گاز اعلام حریق
برای آنکه دتکتور گاز به درستی کار کند باید آن را به شکل اصولی نصب و استفاده کنید. برای این کار حتما دفترچه راهنمایی را که همراه با دتکتور گاز اعلام حریق ارسال می شود را مطالعه کرده و به سایر توصیه های سازنده نیز عمل کنید. اگر قصد دارید به کمک این نوع دتکتور گاز های سنگین را بررسی کنید آن را در ارتفاع کمی از سقف نصب کنید. این در حالی که دتکتور گاز برای آنالیز گاز های سبک باید در ارتفاع بالا نصب شود. بهتر است دتکتور را در مکان هایی نصب کنید که احتمال نشتی گاز و آتش سوزی در آنها وجود دارد. شیر ها و اتصالات، اجزای جوشکاری شده و لوله های ورودی و خروجی از جمله این مکان ها هستند.
سوالات متداول
1- دتکتور گاز چه نوع گازهایی را بررسی می کند؟
گازهای طبیعی، سمی، قابل اشتعال، آمونیاک و هیدروژن.
2- مهمترین قطعه در دتکتور گاز اعلام حریق چیست؟
سنسورهای تشخیص دهنده
3- چرا استفاده از دتکتور گازی ضروری است؟
این دتکتور نشتی گاز را در همان لحظات ابتدایی تشخیص داده، و با ارسال هشدار افراد را از وجود خطر (مسمومیت، انفجار، آتش سوزی و …) آگاه می کند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!