حتما شما هم در زندگی روزمره خود با وسیله ای به نام شیلنگ آشنا بوده اید. این کالا در ظاهر دارای طراحی ساده ای است به گونه ای که هر کسی نحوه استفاده از آن را به یاد دارد. این در حالی است که شیلنگ می تواند با کمی تغییر در متریال یا طراحی، به یک ابزار تخصصی برای اطفای حریق تبدیل شود. به همین خاطر است که امروزه آتش نشانان برای خاموش کردن آتش از انواع شیلنگ آتش نشانی استفاده می کنند. اگر کسب اطلاعات بیشتر درباره چیستی این محصولات برایتان جذاب است، در ادامه این مقاله همراه مان باشید‌.

شیلنگ آتش نشانی چیست؟

پیش از آنکه به بررسی انواع شیلنگ های آتش نشانی بپردازیم بهتر است چیستی این محصول را شرح دهیم. به طور کلی شیلنگ وسیله ای قطور و طولانی است که بخش میانی آن را به صورت توخالی طراحی کرده اند‌. زمانی که این کالا را به مخزن آب وصل کنند، شیلنگ‌ آب و سایر مایعات این چنینی را با سرعت بالا از نقطه ای به نقطه دیگر منتقل می کند. در این میان شیلنگ هایی که به طور خاص برای استفاده‌ آتش نشان ها طراحی شده اند دارای ویژگی های خاصی هستند.
ضخامت بالا، امکان انتقال آب به صورت فشرده و انعطاف پذیر بودن از جمله ویژگی هایی است که می توانیم به بهترین شیلنگ آتش نشانی نسبت دهیم. بدیهی است ‌که انواع شیلنگ های آتش نشانی بخاطر داشتن طراحی منحصر به فرد می توانند علاوه بر آب، مایعات دیگری مثل مواد خاموش کننده را نیز از خود عبور دهند. بهترین شیلنگ آتش نشانی می تواند فشاری قریب بر 15 تا 30 واحد را تحمل کند. این در حالی است که اگر این مقدار به 50 الی 60 واحد برسد احتمال انفجار سازه وجود دارد.

انواع شیلنگ آتش نشانی

پیش تر به آن اشاره کردیم که انواع شیلنگ های آتش نشانی ممکن است بر اساس پارامترهای مختلفی دسته بندی شوند. جنس، طراحی، نحوه کارکرد و … از جمله این معیار ها است. با توجه به تحقیقات انجام شده، به این نتیجه رسیده ایم که دسته بندی کلی شیلنگ آتش نشانی به شرح زیر است.

1. شیلنگ تخلیه (شیلنگ آتش نشانی مکش)
2. شیلنگ هوزریل
3. شیلنگ انتقال دهنده

شیلنگ تخلیه (شیلنگ آتش نشانی مکش)

در هنگام بررسی بهترین شیلنگ آتش نشانی، شیلنگ مکش یا همان تخلیه رایج ترین کالایی است که به آن بر می خورید. این وسیله به گونه ای طراحی شده است که آب را از مخازن مربوطه دریافت، و آن را به سمت خروجی ها انتقال دهد. بدیهی است که این نوع از انواع شیلنگ آتش نشانی دارای دو سری شبیه به هم است.
برای بهره گیری از آن سری ها را به وسیله کوپلینگ به منبع آب و پمپ آتش نشانی متصل می کنند. با روشن شدن پمپ هوایی که داخل شیلنگ در جریان است به سمت خروجی دمیده می شود. بدین ترتیب آب یا سایر مایعات به حرکت درآمده و کالای نام برده وظیفه خود را انجام می دهد. نحوه کارکرد شیلنگ تخلیه، به زمانی شبیه است که شما برای خوردن یک آبمیوه از نی استفاده می کنید.
زمانی که نی در نوشیدنی شما قرار داده شود و در آن به کمک دهان خود مکش ایجاد کنید، طولی نمی کشد که مایعات موجود در بطری تخلیه شوند. ناگفته نماند که شما نمی توانید از هر شیلنگی انتظار مکش را داشته باشید. چرا که نمونه های معمولی این محصولات دوامی در برابر فشار هوا ندارند به راحتی منقبض یا مچاله می شوند. این درحالیست که بهترین شیلنگ آتش نشانی مکش اصولا دارای یک پوشش دهنده فلزی اضافه یا سیم های سخت تقویت کننده است تا علاوه بر افزایش استحکام بتواند در برابر سایش و دمای بالا نیز مقاومت کند.

شیلنگ هوزریل

با بررسی انواع شیلنگ های آتش نشانی به این نتیجه می رسید که شیلنگ هوزیل از جمله رایج ترین نمونه هایی است که مشاهده آن در آپارتمان های مسکونی، ادارات، مدارس و … امری طبیعی است. این نوع شیلنگ به همراه یک قرقره در محفظه خاصی قرار می گیرد. قسمت پشتی این این محفظه را یک منبع آب تشکیل داده است. پس یک فرد می تواند با برداشتن شیلنگ و قرقره از محفظه از آن به صورت مستقیم استفاده‌ کند. کارگزاری این تجهیزات همچنین می تواند پروسه اطفای حریق را برای آتش نشانان راحت تر کند. انواع شیلنگ آتش نشانی هوزریل می توانند بین 20 تا 30 متر طول داشته باشند. آنها هم مانند نمونه قبلی دارای یک پوشش دهنده سخت فلزی هستند.

شیلنگ انتقال دهنده

شاید این گونه فکر کنید که شیلنگ مکش یا همان مکنده می تواند علاوه بر تخلیه آب آن را به محل حریق انتقال دهد. در صورتی که تخلیه آب از مخزن و انتقال آن به جایگاه حادثه شامل دو عملیات متفاوت است که انجام هر یک از آنها مستلزم حضور شیلنگ مخصوصی است.
برای آنکه آب تخلیه شده از مخزن را به سمت آتش هدایت کنید به انواع شیلنگ آتش نشانی انتقال دهنده نیازمند خواهید بود‌. برای آنکه پروسه پاشش آب یا فوم به درستی انجام شود آتش نشانان مجبورند این کالا را حمل و جا به جا کنند. پس شیلنگ انتقال دهنده باید انعطاف پذیر و سبک باشد تا برای نیروی انسانی مشکلی را ایجاد نکند. افزون بر این مقاومت شیلنگ در برابر فشار هوا نیز مورد اهمیت است. این اقلام معمولا بین 12 الی 20 بار تحمل فشار دارند. لازم به ذکر است که انواع شیلنگ های آتش نشانی انتقال دهنده خود به دو دسته برزنتی و نفوذ ناپذیر تقسیم می شوند. در ادامه هر یک را به صورت مستقل بررسی خواهیم کرد‌.

شیلنگ آتش نشانی برزنتی

اگر به دنبال بهترین شیلنگ آتش نشانی هستید، در تهیه شیلنگ برزنتی تردید نکنید. این وسیله که به اصطلاح به آن شیلنگ نفوذ پذیر هم می گویند از در بخش میانی خود از پنبه، کتان و متریال نرم این چنینی بهره می برد. البته مقداری پلاستیک نیز در ساختار آن یافت می شود.
زمانی ‌که آب از انواع شیلنگ های آتش نشانی برزنتی عبور می کند، بخشی از آن جذب مواد نرمی می شوند که به آنها اشاره کردیم. بر خلاف انتظار جذب آب به وسیله پنبه و کتان داخل شیلنگ یک ویژگی منفی نیست. بلکه با این کار دمای بدنه داخلی و خارجی محصول کاهش یافته، و احتمال سوختگی و آسیب دیدن آن کم می شود. البته کاهش فشار آب در مسافت های طولانی و افزایش وزن شیلنگ نیز از جمله معایب این نمونه است.

شیلنگ آتش نشانی نفوذ ناپذیر

در انواع شیلنگ آتش نشانی نفوذ پذیر دیگر خبری از کتان و پنبه نیست. بلکه جای آن به کمک پلی استر، نخ مصنوعی و پوشش دهنده لاستیکی پر شده است. این نوع شیلنگ آب را به خود جذب نمی کند و در برابر هر گونه آسیب و سایش نیز مقاوم است. نمی توان لقب بهترین شیلنگ آتش نشانی را به مدل نفوذ ناپذیر آن داد. اما این محصول نیز کارایی گسترده ای دارد که نمیتوان آن را نادیده گرفت.
کلیه شلنگ‌ های آتش نشانی با توجه به ساختاری که دارند می توانند در فایر باکس ها، کپسول آتش نشانی و سیستم های اطفای حریق نصب شوند. سیستم اطفا حریق کفس، از جمله تجهیزاتی است که وجود شیلنگ در آن به وضوح دیده می شود. این سامانه از آب، کف و هوای فشرده برای خاموشی آتش بهره می برد. پس شیلنگی که در آن کارگزاری می شود باید در برابر فشار مقاوم باشد.
سیستم اطفا حریق CAFS با بهره گیری از تکنولوژی بروزی ساخته شده است‌. پس مشاهده دو عامل ماده خاموش کننده قدرتمند و تجهیزات مکانیکی اصولی در آن امری دور از ذهن نیست. این سیستم می تواند مقدار مشخصی از فوم را با کمک شیلنگ‌ ها به سمت آتش پرتاب کند. زمانی‌ که فوم به حریق برسد، لایه ای از حباب های ضخیم را ایجاد می کند.
آنها حرارت آتش را کم کم کاهش داده و با حذف اکسیژن آن را خفه می کنند. سیستم اطفا حریق کفس، امروزه ایمن ترین، سریع ترین و کارآمد ترین سیستمی است که می توان از آن در عملیات اطفای حریق بهره برد. خوشبختانه با تلاش های شبانه روزی تیم بزرگ مجموعه کفسیران، این سامانه در کشور بومی سازی شده است.

سوالات متداول

1- بهترین شیلنگ آتش نشانی کدام است؟

هر یک از آنها برای برخی کارها مفید اند. با این حال شیلنگ برزنتی می تواند یکی از بهترین ها باشد.

2- در ساخت شیلنگ آتش نشانی از چه موادی استفاده می کنند؟

اتیلن پروپیلن، پلیمر، نایلون، پنبه و کتان از جمله موادی است که می توانیم به آنها اشاره کنیم.

3- چه چیزهایی می تواند به شیلنگ آتش نشانی آسیب بزند؟

به طور کلی مواد شیمیایی، انواع اسید، شوک و فشار، کپک زدن، سوختگی و سایش جزو مهمترین مواردی هستند که به شیلنگ آتش نشانی آسیب می زنند.