سیستم اطفا حریق خشک چیست؟ بررسی عملکرد، کاربرد و مزایای آن

سیستم اطفا حریق به عنوان یک راهکار موثر و ایمن برای مقابله با حریق، نقش بسیار مهمی در حفظ ایمنی جان و مال افراد و جلوگیری از خسارات ناشی از آتش‌ سوزی ایفا می کند. با انتخاب و نصب صحیح این سیستم و انجام اقدامات لازم برای نگهداری از آن، می توان به طور قابل توجهی از بروز حوادث ناگوار جلوگیری کرد. سیستم اطفا حریق خشک یکی از متداول ترین و پرکاربردترین سیستم ها برای مهار کردن آتش در شرایط مختلف است. در ادامه بیشتر شما را با این نوع سیستم آشنا خواهیم کرد.

مفهوم سیستم های اطفا حریق خشک

سیستم اطفا حریق خشک یک سیستم خودکار یا دستی بوده که در آن پودرهای شیمیایی خشک را برای خاموش و مهار کردن آتش مورد استفاده قرار می دهند. این پودرها با ایجاد یک لایه عایق روی سطح آتش، مانع از رسیدن اکسیژن به سوخت شده و در نتیجه فرآیند احتراق متوقف می شود. علاوه بر این، پودرهای شیمیایی خشک با جذب گرما و کاهش دمای آتش، به تسریع فرآیند اطفاء هم کمک می کنند. به علاوه DCP ، BE و ABE از دیگر نام های این سیستم هستند. همچنین باید گفت که در این سیستم ها از دو دسته اصلی پودر شیمیایی خشک استفاده می شود.
اولین مورد پودر بی کربنات سدیم بوده که برای خاموش کردن آتش ‌های کلاس B (مایعات قابل اشتعال مانند بنزین، الکل، روغن) و برخی از آتش ‌های کلاس C (گازهای مشتعل) مناسب است. دومین مورد هم پودر فسفات مونو آمونیوم نام دارد. این پودر چند منظوره بوده و برای خاموش کردن آتش ‌های کلاس A (مواد جامد مانند مقوا، کاغذ، چوب و غیره)، B و E (تجهیزات الکتریکی) مورد استفاده قرار می گیرد. در نهایت هم می توان آن را تشخیص داد، چون نوار سفید رنگ مختص سیستم های اطفا حریق خشک است.
سیستم CAFS نیز یک فناوری نوین در حوزه اطفاء حریق است که به دلیل کارایی بالا و سازگاری با محیط زیست، در سال‌ های اخیر به طور گسترده ‌ای مورد توجه قرار گرفته است. این سیستم با ترکیب آب و فوم قادر است آتش را به سرعت مهار کرده و از گسترش آن جلوگیری کند. کفسیران به عنوان تنها تولید کننده این سیستم شناخته می‌شود که با سال ‌ها تجربه در زمینه طراحی و اجرای سیستم ‌های اطفا حریق، آماده ارائه مشاوره و خدمات به شما عزیزان است.

نحوه عملکرد سیستم های DCP

برای این که با عملکرد سیستم اطفا حریق خشک آشنایی پیدا کنید باید برخی از اجزای آن را بشناسید. پین، نازل و دسته از مهم ترین اجزاهای این کپسول ها هستند. هنگامی که نوع آتش تشخیص داده می شود، اولین کاری که باید انجام داد این بوده که پین کپسول را بکشید. در این حالت، پودر خشک تحت فشار از مخزن خارج شده و از طریق لوله ‌ها به سمت نازل ‌ها هدایت می شود. پودر خشک با خروج از نازل‌ ها به صورت پودری روی آتش پخش شده و با ایجاد یک لایه محافظ، مانع از رسیدن اکسیژن به آتش شده و در نتیجه آن را خاموش می کند.

کاربرد سیستم های اطفا حریق خشک

سیستم‌ اطفا حریق خشک به دلیل ویژگی‌ های منحصر به فرد خود، در بسیاری از صنایع و اماکن مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان مثال در تاسیسات نفتی و گازی، خطر آتش‌ سوزی بسیار بالاست، سیستم ‌های اطفا حریق خشک به عنوان یک لایه حفاظتی مهم به کار می روند. در کارخانه ‌های تولید مواد شیمیایی نیز به دلیل وجود مواد قابل اشتعال و خطر انفجار، استفاده از سیستم‌ های اطفا حریق خشک ضروری است.
به علاوه در انبارهایی که مواد قابل اشتعال، تجهیزات الکتریکی یا مواد شیمیایی نگهداری می شوند، از سیستم‌ های اطفا حریق خشک برای محافظت از اموال و جان افراد استفاده می شود. آشپزخانه ‌های صنعتی که با روغن و چربی سر وکار دارند، از کپسول های اطفا حریق خشک برای کنترل آتش ‌سوزی ‌های احتمالی استفاده می کنند. در اتاق‌ های سرور نیز به علت وجود تجهیزات الکترونیکی حساس، استفاده از سیستم ‌های اطفا حریق خشک که به تجهیزات آسیب نمی رسانند، بسیار مهم است.

مزایای سیستم های اطفا حریق خشک

سیستم اطفا حریق خشک با مزایای متعددی که دارد، به عنوان یکی از بهترین گزینه ها برای مقابله با آتش ‌سوزی در محیط های مختلف شناخته می شود. در ادامه برخی از مزایای مهم این سیستم را برای شما شرح می دهیم.

مناسب برای محیط های سرد: یکی از مهم ‌ترین مزایای سیستم ‌های اطفا حریق خشک، امکان استفاده از آن‌ ها در محیط‌ هایی با دمای پایین است. برخلاف سیستم‌ های اطفا حریق تر، در سیستم‌ های خشک، لوله‌ ها با گاز بی اثر (مانند نیتروژن) پر می شوند که در برابر یخ ‌زدگی مقاوم هستند. این ویژگی، این سیستم‌ ها را برای انبارها، سردخانه‌ها و سایر مکان های سرد بسیار مناسب می سازد. حتی در شرایطی که دمای محیط به زیر نقطه انجماد برسد، سیستم ‌های اطفا حریق خشک به سرعت و به طور موثر عمل کرده و از گسترش آتش جلوگیری می کنند.
عدم رسانایی الکتریکی: پودرهای استفاده شده در سیستم های DCP عایق الکتریکی هستند و می توان از آن ‌ها برای اطفای حریق در تجهیزات الکتریکی بدون خطر برق ‌گرفتگی استفاده کرد.
سرعت عمل بالا: با فعال شدن سیستم، پودر شیمیایی به سرعت در محیط منتشر شده و آتش را مهار می کند.
کارایی در انواع آتش ‌سوزی: همان طور که اشاره کردیم پودرهای شیمیایی خشک برای انواع مختلف آتش ‌سوزی از جمله آتش‌ سوزی‌ های کلاس A، B و C مؤثر هستند.
مناسب برای محیط‌ های حساس به آب: در مناطق و محیط ‌هایی که تجهیزات حساس مانند تجهیزات الکترونیکی وجود دارد، استفاده از آب می تواند به آن ‌ها آسیب جدی وارد کند. به همین دلیل استفاده از این سیستم بسیار مفید خواهد بود.

معایب سیستم های اطفا حریق خشک

باید گفت در کنار مزایای زیادی که این سیستم ها دارند اما از معایبی هم برخوردار بوده که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم.
پودر خشک به عنوان یک ماده خام برای اطفای حریق می تواند عواقب جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. این پودر به دلیل ساختار ریز خود به راحتی در هوا پخش می شود و ممکن است به راحتی استنشاق گردد که می تواند مشکلات تنفسی جدی ایجاد کند.
در صورتی که سیستم اطفا حریق خشک به ‌طور منظم سرویس نشوند، امکان دارد که پودر خشک در ته کپسول ‌های آتش ‌نشانی تهنشین و فشرده شود.
اگرچه پودر خشک از طریق خنثی‌ سازی و تاثیرات شیمیایی عمل می‌کند، اما عملکرد آن به وجود سوخت در هوا بستگی دارد. به دلیل ریز بودن ذرات این پودر، خطر پراکنده شدن آن توسط باد وجود دارد که شاید به آتش‌ سوزی مجدد منجر شود.
اگرچه قابلیت شارژ مجدد یکی دیگر از مزایای این سیستم‌ ها به شمار می آید، اما عدم شارژ پس از هر بار استفاده می تواند به عنوان یک عیب جدی مطرح شود.
پودرهای شیمیایی استفاده شده در این سیستم‌ ها به دلیل خورندگی می‌توانند باعث آلودگی محیط شوند و به تجهیزات و مواد موجود در محیط هم آسیب برسانند.
در نهایت باید گفت یکی از بزرگترین معایب سیستم اطفا حریق خشک، هزینه‌ بالای آن‌ است. پیچیدگی بیشتر و نیاز به نصب دقیق ‌تر، این سیستم ‌ها را نسبت به انواع مرطوب گران ‌تر و زمان ‌برتر می کند. به همین دلیل، بسیاری از متخصصان به دنبال روش‌ های جایگزین و بهبود یافته برای اطفای حریق هستند.

سوالات متداول

از چه موادی در سیستم های اطفا حریق خشک استفاده شده است؟

در این سیستم ها از دو دسته اصلی پودر شیمیایی خشک استفاده می شود. اولین مورد پودر بی کربنات سدیم و دومین مورد هم پودر فسفات مونو آمونیوم نام دارد.

چه روش هایی برای تشخیص سیستم اطفا حریق خشک وجود دارد؟

برای شناخت این نوع کپسول می توانید مشخصات روی آن را بخوانید. به علاوه از روی نوار سفید رنگ روی کپسول هم می توان آن را تشخیص داد، چون نوار سفید رنگ مختص سیستم های اطفا حریق خشک است.