پودر آتش نشانی
آتش، پدیده ای است که برای تشکیل شدن به سه عامل اکسیژن، حرارت و ماده سوختنی نیازمند است. حال اگر قرار باشد چنین عاملی را مهار کنیم، باید با کمک یک ترکیب خاموش کننده، یک یا چند مورد از آنها را بین ببریم. این فرایند می تواند با کمک آب، فوم، کپسول های گاز یا انواع پودر آتش نشانی انجام شود. در ادامه توضیحات بیشتری را درباره این خاموش کننده (پودر اطفا حریق) ارائه می دهیم.
پودر آتش نشانی چیست؟
عامل نام برده یک ماده پودری با ذرات چسبنده است که تعداد زیادی از کپسول های آتش نشانی را با آن پر می کنند. پودر آتش نشانی با کمک گازی که در کپسول ها وجود دارد در حالت فشرده بر روی حریق پاشیده می شود. زمانی که این ماده سطح آتش را در بر می گیرد، به ترکیبات داخلی حریق نفوذ کرده و ساختار آن را به هم می ریزد. به عبارت دیگر پودر های آتش نشانی طوری طراحی شده اند که با بر هم زدن زنجیره تولید آتش، اشتعال آن را متوقف کنند. پودر های آتش نشانی ضرری برای انسان، جانوران و گیاهان ندارند و پسماند اندکی را هم از خود به جای می گذارند. بهتر است برای کاهش دادن احتمال اشتعال مجدد آتش، این پودر را به همراه مکمل دیگری مثل کف یا همان فوم آتش نشانی استفاده کرد.
انواع پودر آتش نشانی
پودر های آتش نشانی می توانند بر اساس اندازه ذرات تشکیل دهنده و ترکیبات داخلی خود به دسته های مختلفی تقسیم بندی شوند. بی شک ترکیبات (اعم از شیمیایی و غیر شیمیایی) تاثیر بسیاری در ویژگی های ساختاری و عملکردی پودر آتش نشانی می گذارد. در ادامه هر یک را به اختصار شرح می دهیم.
- پودر جوش شیرین
- بی کربنات سدیم
- پودر پتاسیم (اوره)
- پودر کلرید پتاسیم
- پودر فسفات آمونیم
- پودر مانکس
- پودر های آتش نشانی خشک
پودر جوش شیرین
اگر تجهیزات الکترونیکی دچار حریق شده باشد یا آتش به وجود آمده نتیجه اشتعال مایعات و گازهای خطرناک باشد پودر آتش نشانی جوش شیرین می تواند به بهترین نحو وارد عمل شود. بیش از 97 درصد ترکیبات این پودر از بی کربنات سدیم تشکیل شده است. این ماده می تواند سه نوع از کلاس های حریق از جمله F، B، و C را به راحتی منحل کند.
پودر بی کربنات پتاسیم
ترکیبات این نمونه تشابه بسیاری به مورد قبلی (پودر جوش شیرین یا خاموش کننده معمولی) دارد. معمولا از این ترکیب برای خاموش کردن آتش سوزی تجهیزات الکتریکی و گازهای قابل اشتعال استفاده می کنند. پودر بی کربنات پتاسیم می تواند آتش سوزی های کلاس E، C و B را خاموش کند.
پودر کلرید پتاسیم
اکثر پودر های آتش نشانی ترکیبات شان مشابه یکدیگر است. این فرضیه درباره سه پودر کلرید پتاسیم، بی کربنات پتاسیم و جوش شیرین نیز صدق می کند. این نوع پودر که در اطفای سریع حریق مشهور است می تواند آتش سوزی هایی که نتیجه اتصالات الکتریکی یا اشتعال مایعات و گازها هستند را به راحتی خاموش کند.
پودر فسفات آمونیم
بر خلاف سه مورد قبلی، این نوع پودر آتش نشانی طیف گسترده تری از حریق ها را خاموش می کند. این مورد علاوه بر آنکه می تواند مایعات، گازها، و اتصالات الکترونیکی را خاموش کند، در اطفای حریق مواد جامد هم تا حد زیادی تاثیر گذار است. به همین دلیل است که این پودر را به عنوان یک خاموش کننده چند منظوره می شناسند. نام دیگر این خاموش کننده ABC است. اگر بر روی کپسول آتش نشانی تان این نشانه را مشاهده کردید، به معنای آن است که خاموش کننده شما می تواند برای خاموشی هر سه گروه حریق موثر باشد.
پودر مانکس
پودر آتش نشانی مانکس آخرین گزینه ای است که به بررسی آن می پردازیم. این نمونه از ترکیب دو ماده بی کربنات و اوره بدست آمده است و به گفته بسیاری از متخصصان در مقایسه با سایر پودرهای خاموش کننده آتش عملکرد بهتر و سریع تری دارد. زمانی که پودر آتش نشانی مانکس حرارت ببیند به سرعت تجزیه شده و به ذرات بسیار ریز تبدیل می شود. بخاطر این تغییر حالت ترکیب بدست آمده به راحتی در سطح حریق پخش شده و آن را خاموش می کند. این پودر معمولا در کنار فوم های آتش نشانی استفاده می شود.
پودر های آتش نشانی خشک
این پودر ها به هیچ عنوان دچار حریق نمی شوند و در مواقعی مورد استفاده قرار می گیرند که آتش به وجود آمده نتیجه اشتعال مایعات نفتی و روغنی باشد. این پودر ها در دسته مواد غیر شیمیایی قرار می گیرند در مقایسه با پودرهای شیمیایی عملکرد ضعیف تری دارند اما ضرر آنها برای محیط پیرامونشان به مراتب کمتر است. پودر آتش نشانی خشک در سه مدل S، C G تولید می شود.
- پودر خشک G: فسفر و گرافیت دانه اصلی ترین ترکیبات این پودر را تشکل می دهند. این پودر اصولا در کپسول های آتش نشانی قرار نمی گیرد. بلکه آن را در محفظه های مخصوص نگه داشته، و در مواقع ضروری با کمک یک بیل بر روی حریق می پاشند.
- پودر خشک S: این نمونه از ترکیب سه عامل کلر باریوم، کلر پتاسیم و کلر سدیم ساخته شده است. بهره گیری از این پودر در کپسول های آتش نشانی متداول است.
- پودر خشک C: خون خشک شده حیوانات، گل خشک، کلر و گرافیت اصلی ترین عاملان تشکیل دهنده این خاموش کننده هستند. این پودر را در دسته خاموش کننده های پروتئینی قرار می دهند.
ویژگی های پودر آتش نشانی
پودر های آتش نشانی می توانند طیف گسترده ای از حریق ها را مهار کند. این ترکیب طوری ساخته شده که به راحتی منتشر شده و آتش را در بر بگیرد. پودر های آتش نشانی بر خلاف بسیاری از خاموش کننده ها عمر مفید اندکی ندارند و نگرانی بابت منقضی شدن تاریخ مصرف آنها در دراز مدت وجود ندارد. آنها همچنین به هیچ وجه دچار انجماد نمی شوند و رسانایی الکتریکی ندارند. سازگاری با محیط زیست و بر جای گذاشتن پسماند بسیار کم از دیگر ویژگی هایی است که می توانیم به آنها اشاره کنیم.
پودر های آتش نشانی علاوه بر کپسول های خاموش کننده در سیستم های اطفای حریق هوشمند نیز جای می گیرند. آنها ممکن است با مواد خاموش کننده دیگر از جمله فوم ترکیب شوند. از جمله این سیستم ها می توانیم به سامانه خاموش کننده کفس اشاره کنیم. البته CAFS معمولا از فوم آتش نشانی برای خاموشی آتش بهره می برد. این سامانه طوری طراحی شده است که بتواند انواع مختلفی از حریق ها را دفع کند. فرقی نمی کند که آتش چقدر ارتفاع دارد یا با چه سرعتی گسترده می شود، کفس می تواند با در نظر گرفتن تمامی این موارد فوم را به صورت خودکار به آتش پرتاب کند. در حال حاضر کفسیران تنها مجموعه ای است که توانسته است این سامانه را در ایران بومی سازی کند.
سوالات متداول
پودر آتش نشانی چیست؟
یک ماده پودری است که با پاشیده شدن بر روی آتش ترکیبات شیمیایی آن را بر هم زده و آن را کم کم خاموش می کند.
پودر اطفای حریق چند نوع دارد؟
دو نوع شیمیایی و غیر شیمیایی.
این خاموش کننده برای اطفای کدام آتش ها مناسب است؟
اشتعال فلزات، گازها، اقلام الکتریکی، مایعات و جامدات.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!