امروزه با افزایش استفاده از وسیله های الکترونیکی و برقی، خطر آتش سوزی نیز افزایش یافته است. کپسول های آتش نشانی از تدابیر جلوگیری از آتش سوزی هستند که باید در تمامی ساختمان های مسکونی، اداری و … وجود داشته باشند. کپسول های آتش نشانی قابل حمل هستند و انواع مختلفی از لحاظ سایز ‌ و ابعاد دارند. مواد درون کپسول های اطفا حریق شامل آب و پودر گاز دار است. گاز به کار رفته در مواد کپسول عموما از گاز دی اکسید کربن است.
با توجه به اینکه بهره گیری از این وسیله در بسیاری از اقامتگاه ها ضروری است، افراد باید با استاندارد نصب کپسول آتش نشانی آشنا باشند. اگر این وسیله به درستی نصب نشود ممکن است فرد در چگونگی دسترسی به آن دچار مشکل شود. برای جلوگیری از این مشکل بزرگ باید نکات و اصول نصب کپسول آتش نشانی را بدانید. در ادامه این مقاله به بررسی این مبحث می پردازیم.

انواع کپسول های آتش نشانی

حال ‌که قرار است نکات و اصول استاندارد نصب کپسول آتش نشانی را بررسی کنیم بهتر است با انواع آن آشنا شویم. کپسول های آتش نشانی قابل حمل انواع مختلفی دارند که هر کدام از آن ها برای خاموش کردن نوعی از مواد به کار می روند. در ترکیبات کپسول های آتش نشانی آب و گاز از گاز دی اکسید کربن استفاده شده است که عمدتا برای خاموش کردن آتش بر روی چوب، مبلمان و فرش استفاده می شود.

کپسول های دی اکسید کربن در داخل خانه استفاده می شوند و معمولا برای خاموش کردن آتش های ناشی از تجهیزات الکترونیکی استفاده می شود. از دیگر انواع کپسول های آتش نشانی می توان به مدل فوم و زیست تخریب پذیر اشاره کرد.

این اقلام علاوه بر آنکه در اقامتگاه‌ های مختلف جایگذاری می شوند، ممکن است در سیستم های خاموش کننده آتش نیز به شکل نوین تری حضور داشته باشند. خوشبختانه امروزه سیستم های اطفای حریق کوچک و بزرگ بسیاری روانه بازار شده اند که می توانند با حداقل فعالیت نیروی انسانی یک آتش سوزی بزرگ را مهار کنند. یکی از شناخته‌ شده ترین آنها تجهیزات CAFS است. این اقلام پروسه پاشیدن فوم را پس از بررسی محیط و شدت آتش به صورت اتوماتیک انجام می دهند. طراحی و ساخت این اقلام کار سختی است. در حال حاضر تنها مجموعه ای که به دانش ساخت سیستم CAFS در ایران دسترسی دارد، مجموعه بزرگ کفسیران است.

انواع کپسول آتش نشانی بر اساس وزن

کپسول های آتش نشانی قابل حمل از لحاظ وزنی انواع مختلفی دارند. کپسول های آتش نشانی در وزن های 1 تا 4 کیلوگرم، 6 کیلوگرم، 12 کیلوگرم و در نهایت 25 و 50 کیلوگرم موجود هستند. کارشناس بر اساس مساحت محیط، کپسول مناسب آن را به شما معرفی می کند. بنابراین قبل از خرید این محصول حتما از یک کارشناس آتش نشانی مشورت بگیرید.

اجزای تشکیل دهنده کپسول آتش نشانی

برای آنکه نکات و اصول استاندارد نصب کپسول آتش نشانی را به درستی رعایت کنید باید با اجزای مختلف آن آشنا باشید. کپسول های آتش نشانی قابل حمل از یک استوانه فلزی محکم ساخته شده اند که بالای آن یک اهرم وجود دارد. هنگام فشار دادن آن اهرم، ماده با فشار زیاد از شیلنگ کپسول خارج می شود. ماده موجود در آن آب و گاز های خفه کننده مانند گاز دی اکسید کربن و پودر تحت فشار است. یک دسته جهت نگهداری و حرکت کپسول دارد. در بین سوزن و ضربه گیر کپسول آتش نشانی حلقه ای تعبیه شده است که جهت جلوگیری از خروج مواد از داخل کپسول کاربرد دارد. شیلنگ هدایت کننده کپسول نیز باعث هدایت سریع و دقیق مواد بر روی آتش می شود.

نصب کپسول آتش نشانی

یکی از مهم ترین نکات و اصول استاندارد نصب کپسول آتش نشانی آن است که ابتدا باید مساحت محیطی که قرار است استوانه را در آنجا نصب کنید، مشخص شود. در این حین کارشناس تشخیص دهد چند عدد کپسول در چه مقدار فاصله ای از هم باید قرار بگیرند. کپسول های آتش نشانی باید نزدیک درب ورودی و خروجی، کاملا در معرض دید باشند. کنار کپسول باید دستورالعمل های آن نوشته شده و طوری نصب شود که برچسب های آن مشخص باشد. در ساختمان های بزرگ حتما باید از تعداد بیشتری کپسول آتش نشانی استفاده شود. در ساختمان های آپارتمانی باید در هر طبقه یک کپسول تعبیه شود.

از دیگر نکات و اصول نصب کپسول آتش نشانی باید

کپسول آتش نشانی باید دور از مواد اشتعال و خطرناک قرار گیرد زیرا باعث آسیب به آن می شود. جالب است بدانید کپسول آتش نشانی نباید در فضای باز، در معرض تابش مستقیم نور خورشید و زیر باران و برف بماند. اگر محل نصب کپسول در محفظه ای مانند کمد یا کابینت قرار گرفته است، در کمد یا کابینت نباید قفل شود. ارتفاع نصب آن باید عادی باشد و در آن کمد، محفظه تهویه هوا قرار بگیرد. نگهداری از کپسول آتش نشانی حساسیت بالایی را می طلبد و باید به صورت منظم و سالانه، سرویس و شارژ شود.

فاصله استاندارد کپسول های آتش نشانی از یکدیگر

اگر قرار باشد در یک محیط از چند کپسول آتش نشانی استفاده شود باید فاصله ی میان این کپسول ها استاندارد باشد. این مورد یکی از مهم ترین نکات و اصول نصب کپسول آتش نشانی است. این فاصله به عوامل مختلفی نظیر نوع و مقدار مواد قابل اشتعال در محیط بستگی دارد. اما به صورت کلی فاصله کپسول آتش نشانی نوع A که مخصوص مواد جامد است 23 متر است. کپسول آتش نشانی نوع B که مناسب مایعات سوختنی است، 15 متر است. کپسول نوع C که مخصوص حریق الکتریکی است به تجهیزات و سایر کپسول ها بستگی دارد. در نهایت کپسول نوع D که مختص فلزات قابل اکسید است، برابر 23 متر است.

ارتفاع نصب کپسول های آتش نشانی

خوب است بدانید که شما نمی توانید کپسول های آتش نشانی را در هر فاصله ای از زمین نصب کنید. برای بالا بردن امنیت محیط و ساختمان باید نکات مربوط به نصب کردن کپسول ها را رعایت کنید. اتحادیه ملی محافظت در مقابل آتش ارتفاع نصب کپسول های آتش نشانی را مشخص کرده است. در ادامه به بررسی این بیانیه می پردازیم‌.

ارتفاع نصب کپسول آتش نشانی از دیدگاه NFPA

سازمان آتش نشانی می گوید یکی از نکات و اصول نصب کپسول آتش نشانی آن است که استوانه هایی که کمتر از 18 کیلوگرم وزن دارند، باید حداکثر تا 1.5 متر از زمین فاصله داشته باشد. برای کپسول های آتش نشانی که بیشتر از 18 کیلو وزن دارند، سر خاموش کننده آن باید بالای 1 متر از سطح زمین ارتفاع داشته باشد. خاموش کننده های چرخدار برعکس کپسول های قابل حمل باید روی زمین باشند و برای آن ها یک مکان تعبیه شده باشد. برای سایر کپسول ها نیز گفته شده است که از سطح زمین 10 سانتی متر فاصله داشته باشند.

سطح پوشش دهی انواع کپسول های آتش نشانی

همانطور که پیشتر به آنها اشاره کردیم کپسول های خاموش کننده حریق از لحاظ وزن، سایز و ابعاد انواع مختلفی دارند. همچنین ابن کپسول ها از لحاظ کاربرد برای خاموش کردن آتش مواد مختلف نیز انواع گوناگونی دارند. بنابراین طبیعی است که سطح پوشش دهی هر کدام از آنها هنگام اطفا حریق متفاوت باشد. علاوه بر این سطح پوشش به فاصله دسترسی برای خاموش کننده نیز بستگی دارد. به طور کلی این سطح پوشش برای کپسول های گروه A و B مشخص شده است که به ترتیب 23 و 9 متر است.

در این مقاله به نکات و اصول نصب کپسول آتش نشانی پرداختیم. به طور کلی کپسول های آتش نشانی اقلامی هستند که برای خاموش کردن آتش کاربرد دارند. به طور متوسط در هر طبقه از یک ساختمان تجاری، مسکونی باید 1 عدد کپسول آتش نشانی تعبیه شود. تعداد کپسول ها با توجه به مساحت ساختمان تعیین می شود. کپسول های قابل حمل نباید زیر نور و برف و باران قرار بگیرند و در فضای باز نمی توان از آنها استفاده کرد. برای رعایت استاندارد نصب کپسول آتش نشانی باید نکات نصب آن را اعم از فاصله کپسول ها از یکدیگر و ارتفاع آن از زمین رعایت کرد. برای جلوگیری از بروز مشکل حتما با کارشناس آتش نشانی مشورت کنید.